De meeste Leidenaren zullen de oude schoolwandplaat van Isings wel kennen. Op de prent Leidens Ontzet, 3 October 1574 is deel van de vloot van de Geuzen zichtbaar die op het punt staat koers te zetten richting Leiden. Op de boten zijn zwaarbewapende Geuzen te zien die met oranje-wit-blauwe vlaggen zwaaien. Wie weet in de hoop dat dit signaal werd opgepikt door de bewoners van Leiden. Op de achtergrond is de ommuurde stad Leiden zichtbaar. De stad waar de Geuzen maar al te graag snel naar toe wilden gaan. Via de ondergelopen polders was dat begin oktober 1574 mogelijk geworden. De weerstand van de Spanjaarden was door het steeds verder stijgende water gebroken. Vanwege dat gestegen water vluchtten de Spanjaarden in de nacht van 2 op 3 oktober 1574 weg in de richting van Zoetermeer. De waterweg voor de Geuzen lag open om de stad te ontzetten. Ze kwamen niet met lege handen. Op last van Willem van Oranje waren de boten naast gevuld met munitie ook gevuld met voedsel voor de uitgehongerde Leidenaren. Haring en wittebrood namen ze mee, waar de Leidenaren maar al te gretig hun tanden in zetten.
Isings maakte veel schoolwandplaten die in mening oud klaslokaal aan de muur gehangen zullen hebben. Alle grote gebeurtenissen uit de Vaderlandse Geschiedenis werden op deze manier inzichtelijk gemaakt voor de ongetwijfeld leergierige leerlingen. De wandplaten zijn inmiddels uit de klaslokalen verdwenen, maar het verhaal van de belegerde stad in 1574 wordt tot op de dag van vandaag aan de kinderen verteld. Mijn jongste zoon Lennart at onlangs vlak voor Leidens Ontzet weer hutspot op school waarbij hij het verhaal van die heldhaftige Leidenaren te horen heeft gekregen. De vraag is natuurlijk welke versie van het verhaal hij hoorde. Over Leidens Ontzet is veel geschreven en er gaan veel feiten, maar ook veel fabels rond. Tijd dus om het verhaal van A tot Z eens goed en correct te vertellen. Dat ga ik, samen met het Leids Nieuwsblad in deze columnreeks dan ook doen. Wie het Beleg en vooral het Ontzet van Leiden wil begrijpen, moet verder teruggaan in de tijd dan 1574. Leidens Ontzet begint niet in 1574 maar veel eerder. Leidens Ontzet is onderdeel van de Vaderlandse Opstand, die voorzichtig startte in 1555 toen Koning Karel V de macht over de Lage landen overdroeg aan zijn zoon Filips II. De machtsoverdracht in 1555 vormt volgende week het begin van de columnreeks die door zal lopen tot oktober 2024. Alle hoogte- maar ook dieptepunten komen aan de orde. Hou de krant dus in de gaten.
