Ze hadden er wel een beetje rekening mee gehouden de inwoners van Alkmaar halverwege 1573. Toen de Haarlemmers in de zomer van 1573 onder steeds grotere druk van de Spaanse belegering kwamen te staan en toen de ontzettingslegers van Willem van Oranje werden verslagen, gingen in Alkmaar alle alarmbellen af. Als Haarlem in Spaanse handen zou vallen, dan was Alkmaar de meest logische volgende stad die de Spanjaarden zouden belegeren. Omdat de verdedigingswerken in slechte staat waren, werd er in razend tempo werk gemaakt van het herstel ervan. Waar nodig werden nieuwe muren en aarde wallen aangelegd. Ze gebruikten er zelfs huisafval voor! Alkmaar kreeg hierbij hulp bij van 800 Geuzen onder leiding van Jacob Cabeliau. Alkmaar had slechte ervaringen met ingekwartierde soldaten, maar deze Geuzen waren toch wel welkom, ook omdat ze meehielpen om het verdedigingswerk van de stad op orde te krijgen.
Op 21 augustus, toen de verdediging van de stad net klaar was, begonnen de Spanjaarden met hun beleg van Alkmaar. Het land rondom de stad was lastiger begaanbaar. Alkmaar lag in een waterrijk gebied en dus was het omsingelen van de stad nog niet zo eenvoudig. Een dag na aankomst vond er een grote bestorming plaats. De Alkmaarders verdedigden zich kranig. Vanaf de stadsmuren werd met kokend water en met brandende takken naar de vijand gegooid. Wie weet vanuit het besef dat dit niet tot in lengte van dagen door kon blijven gaan, stuurde Cabeliau een brief naar Willem van Oranje met daarin de vraag of hij toestemming kon krijgen om de sluizen open de zetten. Dit briefje werd door Stadstimmerman Maarten Pietersz. van der Meij, verstopt in een polsstok bij Oranje afgeleverd. Bodes gebruikte in die tijd wel vaker polsstokken. Die waren tussen de 2,5 en 4 meter lang. Daarmee konden ze makkelijk over de Hollandse slootjes springen waardoor ze veel wendbaarder waren dan de logge Spaanse soldaten.
Op 23 september, een maand nadat Van der Meij het briefje had afgeleverd, kwam hij met een reactie terug. Alkmaar kreeg toestemming om de sluizen te openen. Sterker nog, Oranje had zijn Stadhouder van Holland, Sonoy, verzocht om hetzelfde te doen. Overal rondom Alkmaar werden de sluizen opengezet en de dijken doorgebroken. Vrij snel daarna stonden de Spanjaarden tot aan hun middel in het water. Op 25 september braken de eerste Spanjaarden hun kampement op. Op 8 oktober waren alle Spanjaarden vetrokken: Alkmaar was ontzet! Op die dag, op 8 oktober 1573, begon bij Alkmaar de victorie! Dat gold niet voor Leiden. Daar zouden de Spanjaarden snel met hun belegering beginnen.
Afbeelding: Het Beleg van Alkmaar – Anoniem – Collectie Stedelijk Museum Alkmaar
