De geschiedenis van Leiden is op Amsterdam na de rijkst gevulde geschiedenis van Holland. Toch is die geschiedenis lang niet altijd bekend. In de column Plaatsen van Herinnering neemt Leidenaar en historicus Joost Bleijie u wekelijks mee naar een plek in Leiden waar een bijzondere gebeurtenis heeft plaatsgevonden of naar een plek waar een beroemde historische Leidenaar gewoond of gewerkt heeft. Deze week zitten we in de Late Middeleeuwen (1000-1500). Plaats van Herinnering: De Burcht – De Loonse Oorlog
-door Joost Bleijie
De Burcht van leiden waar gravin Ada zich in 1203 verschanst had
In de 12e en 13e eeuw zwaaiden de graven van Holland de scepter over het gebied waarin nu Leiden ligt. Dirk VII was sinds 1190 graaf van Holland. Hij volgde zijn vader, graaf Floris III van Holland op nadat die tijdens de Derde Kruistocht gesneuveld was. De broer van Dirk, Willem, was het hier niet mee eens. Hij vond dat hij, omdat hij zijn vader had begeleid tijdens de Kruistocht, graaf van Holland moest worden. Dirk had daar geen boodschap aan. Zie hier de geboorte van een familieconflict, niet de eerste trouwens. Sterker nog, tijdens de hele Late Middeleeuwen waren familievetes schering en inslag. Dat kwam omdat veel machtige families door huwelijken aan elkaar verbonden waren. Huwelijken werden in die tijd niet gesloten uit liefde, maar om de macht van een familie uit te breiden. Het was een groot schaakspel op het bord der huwelijken in die tijd.
Gravin Ada van Holland
Nadat Dirk VII in 1203 zijn laatste adem uitblies, wachtte er een nieuwe familieconfrontatie. Dirks dochter Ada nam de taken van haar vader over, maar dat was weer tegen het zere been van de eerder genoemde Willem, de oom van Ada. Toen Ada vlak na het overlijden van haar vader in 1203 halsoverkop in het huwelijk trad met Lodewijk van Loon waren de spreekwoordelijke Hollandse poppen aan het dansen. Oom Willem pikte dit niet en benoemde zichzelf als graaf van Holland. Ada vluchtte samen met haar moeder Aleid van Kleef, de weduwe van Dirk, naar Utrecht. Op weg naar de begrafenis van haar vader werd Ada bij Leiden aangevallen door Oom Willem. Ada vluchtte de Leidse Burcht op maar dat was een tijdelijke oplossing. Ze hield het een paar dagen uit op de belegerde Burcht. Daarna werd ze door haar oom gevangen genomen en op Texel gevangen gezet. Heel even was de Burcht van Leiden het toneel van oorlogshandelingen.
In 1204 was het wederom raak rondom de Burcht. Het waren nog steeds Lodewijk van Loon en Willem die het met elkaar aan de stok hadden. Rondom de Burcht kwam het wederom tot een confrontatie tussen beide kemphanen. Lodewijk verloor wederom van Willem. Zijn soldaten waren niet opgewassen tegen de legers van Willem en vluchtten over de Groote Brug weg. Die was echter niet bestand tegen het gewicht van al die soldaten en stortte in. Veel van Lodewijks soldaten verloren het leven. Na de oorlogsjaren 1203/4 werd de Burcht eigenlijk nooit meer gebruikt tijdens oorlogen. Langzaam groeide de stad om de Burcht heen.
