Historisch feit: Op 24 oktober 450 jaar geleden: De Spaanse legers in de Nederlanden stonden olv Fernando Álvarez de Toledo, beter bekend als de hertog van Alva. Hij introduceerde de Bloedraad en de 10e penning als belastingheffing en werd daardoor gehaat in de Nederlanden.
Je hebt ze overal in Nederland: Dukdalven. Zwarte houten of metalen palen die in het water van een doorgaande rivier of kanaal staan. Palen met een witte bovenkant waar schepen kunnen aanmeren als ze moeten wachten totdat de brug opengaat. Of omdat de werkdag van een schipper erop zit en het schip halthoudt tot de volgende werkdag. Het met een dik touw of met een ketting wordt de boot aan de Dukdalf vastgelegd, waarmee voorkomen wordt dat de boot afdrijft of ‘op drift raakt’. Een Dukdalf ziet er eigenlijk altijd hetzelfde uit. In het water staat een zwarte paal met een witte top. Op het bedrijventerrein De Waard aan de Admiraal Banckertweg zijn er in de Zijl de nodige Dukdalven te zien, overigens niet heel vaak met een aangemeerd schip eraan vast. Ze staan er wel, rechtop als een soort koning van het water. Onverstoorbaar, niet vatbaar voor weer en wind.
Een dukdalf, het lijkt een gewoon ding die veel Nederlanders kennen als ze langs het water fietsen of rijden. Een Dukdalf is zo gewoon, dat hij eigenlijk niet opvalt. Een klein kind in het kinderzitje voorop de fiets zal bij het zien van het water ál wijzend eerder ‘een boot of ‘een brug’ roepen. Niet ‘kijk mamma een Dukdalf’. Toch heeft de Dukdalf een lange geschiedenis die teruggaat naar de tijd van het Beleg en Ontzet van Leiden in de tweede helft van de 16e eeuw. In 1567 kwam Fernando Álvarez de Toledo, beter bekend als de Hertog van Alva naar Nederland om orde op zaken te stellen. In 1566 vond de Beeldenstorm plaats: een protestante furie die op 10 augustus 1566 begon in Steenvoorde. Toen nog liggend in het Graafschap Vlaanderen, nu in het noorden van Frankrijk op steenworp afstand van de Belgisch-Franse grens (route). De Beeldenstorm sloeg al snel over naar de andere steden in de zuidelijke Nederlanden, niet lang daarna ook naar de steden in het Noorden. Op 25 augustus 1566 was Leiden aan de beurt. Waar een groep stormers eerst nog weggestuurd werd door de burgemeesters zelf, was het een dag later wel flink raak. De 3 Leidse kerken, De Pieterskerk, de Hooglandse Kerk en de Vrouwenkerk, die in die tijd nog voor de Katholieke mis beschikbaar waren, werden door zo’n 300 muiters kort en klein geslagen. Het beroemde schilderij van Lucas van Leyden, Het Laatste Oordeel kon op het nippertje gered worden en hangt thans in stedelijk museum de Lakenhal.
Toen de Spaanse Koning Filips II het nieuws van de ravage die de protestanten tijdens hun Beeldenstorm in de katholieken gebouwen hadden aangericht hoorde, moet hij wit weggetrokken zijn. De streng Katholieke Filips kon allesbehalve sympathie opbrengen voor die protestante slopers in het Noorden van zijn rijk. Hij was voornemens om hard terug te slaan en daarom stuurde hij de ervaren veldheer Alva met een flink leger naar de Nederlanden. Bij aankomst op 22 augustus 1567 in Brussel, ruim een jaar nadat de Beeldenstorm in Steenvoorde was begonnen, was de rust mede door inspanningen van langvoogdes Margaretha van Parma en de hoge edelen Egmont en Horne al weergekeerd. Het weerhield Alva niet om de Bloedraad te introduceren. Iedereen die mee had gedaan met de Beeldenstorm kon zonder proces veroordeeld worden. Vaak ter dood. Tevens introduceerde Alva een aantal belastingen waarvan de 10e penning de bekendste is. Op alle transacties moesten de Nederlanders 10% belasting betalen. Alva maakt in korte tijd zo gehaat dat mensen hem wel konden vermoorden. En daar komt de link met de hedendaagse Dukdalf vandaan. Alva kleedde zich vaak in het zwart met daarboven een witte kraag. Hij leek dus wel een beetje op de palen in het water waar de schepen door middel van het gooien van een touw om de paal heen aanmeerden. En om de nek van die levende paal, Alva of de Duc D’albe zoals dat in het Frans werd uitgesproken, zouden de Nederlanders maar al te graag een touw willen gooien om het vervolgens net als schippers dat bij hun boten doen heel strak aan te trekken. Het huidige Dukdalf is dus een verbastering van Duc D’Albe ofwel de Hertog van Alva. Een enorm impopulaire man het nodige dood en verderf naar de Nederlanden bracht. Vreemd eigenlijk dat wij in Leiden een basisschool genoemd hebben naar de man die in de tweede helft van de 16e eeuw niet alleen gehaat was maar ook veel dood en verderf zaaide in de Nederlanden. Ook in Leiden trouwens.
